Những chậu cây xanh trong nhà đem lại cảm giác ấm cúng dễ chịu cho căn phòng. Cây cối trồng trong nhà vừa là vật trang trí đẹp mắt, vừa có công dụng thanh lọc không khí, giúp bạn cải thiện sức khỏe và tăng khả năng tập trung. Bằng việc tạo môi trường tốt và cung cấp lượng nước và chất dinh dưỡng thích hợp cho cây, bạn có thể đảm bảo cây cối trồng trong nhà có thể sinh trưởng tốt.
1. Cung cấp nước đều đặn cho cây
Giữ cho đất trồng cây ẩm nhưng không ướt
Đất quá khô hoặc quá ướt có thể làm hại rễ và ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây. Trong một số trường hợp, việc tưới quá nhiều hoặc quá ít có thể giết chết cây. Cây có lá dày và sum suê có nhu cầu nước cao hơn cây có lá dai và được phủ lớp sáp bên ngoài. Không có quy tắc tưới cây nào có thể áp dụng cho tất cả các loại cây trong nhà. Thay vào đó, việc bạn cần làm là xác định loài cây bạn đang trồng và tuân theo các hướng dẫn về tần suất tưới.
- Nếu mốc bắt đầu xuất hiện trên mặt đất hoặc có nước đọng dưới đáy chậu thì nghĩa là bạn đã tưới quá nhiều.
- Tưới cây khi bạn thấy đất nhạt màu đi hoặc nứt nẻ.
- Các cây mọng nước đòi hỏi các đợt đất khô hoàn toàn giữa những lần tưới.
- Nếu thấy có nước đọng bên trong hoặc dưới đáy chậu cây, bạn cần chắt hết nước ra để cây không bị ngâm trong nước. Nước đọng có thể giết chết cây.
Chọc ngón tay vào đất để kiểm tra độ ẩm dưới mặt đất
Bạn sẽ biết có cần tưới cây hay không bằng cách chọc ngón tay ngập đến đốt tay vào đất. Nếu đất còn ẩm thì không cần tưới, còn nếu thấy đất khô thì có lẽ là cây đang cần nước.
- Xin nhắc lại, mỗi cây có nhu cầu nước khác nhau. Hướng dẫn trên thích hợp với phần lớn cây cối, nhưng không phải là tất cả.
- Các dấu hiệu cho thấy tình trang dư thừa nước bao gồm: lá chuyển màu, cây không đâm chồi mới, rụng lá và các mảng thối rữa mềm nhũn xuất hiện trên cây.
- Các dấu hiệu thiếu nước bao gồm: lá chậm phát triển, chuyển màu nâu và khô ở viền lá, các lá mọc phía dưới chuyển màu vàng và quăn lại.
Dùng nước ở nhiệt độ phòng
Nhiệt độ 20° C là thích hợp nhất để tưới cây. Bạn có thể dùng nhiệt kế để đo nhiệt độ nước hoặc lấy nước để bên ngoài và chờ cho nước đạt đến nhiệt độ phòng.
- Nếu nước quá nóng, rễ cây có thể bị tổn hại và cây bị sốc, dẫn đến nguy cơ chết cây.
- Nước quá lạnh sẽ khiến cây ngủ đông và cản trở sự phát triển của cây hiện tại và về sau.
Dùng máy đo độ ẩm cầm tay để xác định độ ẩm trong đất
Đo độ ẩm bằng máy là cách chính xác nhất để xác định nhu cầu nước của cây. Máy có công dụng thăm dò lớp đất bên dưới và hiển thị độ ẩm trong đất.
- Bạn có thể mua máy đo độ ẩm trên mạng, tại các cửa hàng bán đồ làm vườn và một số cửa hàng bách hóa.
Chọn chậu có độ thoát nước tốt
Khả năng thoát nước của chậu trồng cây là rất quan trọng, vì việc tưới quá nhiều hoặc quá ít nước đều có thể làm hư hại hoặc giết chết cây. Bạn cần đảm bảo chậu trồng cây phải có các lỗ thoát nước dưới đáy.
- Chậu có chất liệu như nhựa, kim loại hoặc thủy tinh sẽ hấp thụ nước kém hơn nhiều so với chậu gốm hoặc đất sét, vì vậy bạn cũng cần nhớ điều này khi chọn chậu trồng cây.
- Nhớ rằng chậu trồng cây phải có lỗ thoát nước dưới đáy. Nếu bạn dùng loại chậu trang trí (không có lỗ thoát nước), nước có thể đọng lại và làm chết cây.
2. Chăm sóc cây trong nhà
Chọn một vị trí trong nhà nhận được đủ ánh nắng mặt trời
Cây cối cần có ánh sáng để quang hợp. Chất lượng, thời lượng và cường độ ánh sáng đều ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây.
- Tránh đặt cây trực tiếp dưới nắng mặt trời. Thay vào đó, bạn cần cung cấp đủ ánh sáng gián tiếp cho cây bằng cách đặt chậu cây ở trong phòng có nhiều ánh sáng. Bóng đèn huỳnh quang có thể thay thế cho ánh sáng mặt trời đối với một số cây.
- Cây cho hoa cần ánh sáng 12-16 giờ mỗi ngày.
- Cây cho lá cần được cung cấp ánh sáng 14-16 giờ mỗi ngày.
Đừng di chuyển cây quá nhiều
Cây cối thích nghi với môi trường xung quanh khá chậm, vì vậy tốt nhất là bạn đừng di chuyển chúng quá nhiều. Bạn cũng không nên đặt cây vào nơi nhiệt độ thay đổi rõ rệt.
- Việc đột ngột dời cây từ chỗ tối ra nơi tràn ngập ánh nắng mặt trời cũng tác động xấu đến cây. Nếu muốn di chuyển cây, bạn nên đem cây ra vị trí mới mỗi ngày 1 tiếng, và dần dần tăng thời gian cho đến khi cây hoàn toàn thích nghi.
Tăng độ ẩm trong phòng
Không khí khô có thể có lợi cho một số loài cây như xương rồng, nhưng phần lớn cây cối cần độ ẩm, đặc biệt là loài cây nhiệt đới. Bạn có thể mua máy tạo ẩm phun sương đặt trong phòng và nhớ đặt ở khoảng cách đủ gần để cung cấp độ ẩm cho cây nhưng không làm ướt lá và hoa của cây.
- Một lựa chọn ít tốn kém hơn máy tạo ẩm là khay sỏi. Rót nước vào khay sỏi sao cho nước ngập gần đến bề mặt sỏi. Nước sẽ giúp làm ẩm phòng khi bay hơi.
- Bạn cũng có thể rót nước cất vào bình xịt và phun sương để cung cấp thêm độ ẩm cho cây.
- Lá cây héo úa, chuyển màu nâu và các nụ hoa còi cọc là các dấu hiệu cho thấy cây thiếu độ ẩm.
- Việc trồng cây thành cụm cũng giúp tăng độ ẩm.
Bổ sung phân bón cân đối 10-10-10 vào chậu cây
Phần lớn cây trồng trong nhà sẽ sinh trưởng tốt với phân bón cân đối 10-10-10. Cây trồng trong nhà cần lấy chất dinh dưỡng từ đất và phân bón để sinh tồn. Nếu bạn không thay chậu cho cây hoặc không bổ sung chất dinh dưỡng vào đất thì cuối cùng cây sẽ chết. Con số đầu tiên biểu thị cho nitơ, số thứ hai là photpho, và số cuối cùng là kali.
- Nếu trồng cây cho hoa, bạn có thể mua phân bón có hàm lượng kali cao.
- Nếu trồng cây cho lá, bạn nên mua phân bón hoặc đất trồng cây có hàm lượng nitơ cao.
- Cây cối cũng cần các chất dinh dưỡng vi lượng được bổ sung vào đất hoặc phân bón để sinh tồn.
- Loài xương rồng hoặc các cây mọng nước đòi hỏi hỗn hợp đất đặc biệt để thoát nước hiệu quả. Chúng cũng cần được trồng trong chậu có nhiều lỗ dưới đáy để ngăn ngừa độ ẩm tích tụ lại trong đất quá nhiều vốn có thể giết chết cây.
Thường xuyên cắt tỉa cây
Một số loài cây cần được cắt tỉa rễ từng đợt, vì vậy bạn cần tìm hiểu xem nên cắt tỉa cây bao lâu một lần. Cây không được cắt tỉa có thể mọc thiếu kiểm soát, và rễ cây có thể thò ra khỏi chậu. Bạn hãy thường xuyên cắt tỉa để cây phát triển khỏe mạnh và để đỡ phải thay chậu.
- Cắt bỏ những cành chết vốn thường thu hút sâu bọ.
- Cắt chéo một góc 45° bên trên nút lá để kích thích cây đâm chồi mới và mọc sum suê hơn.
Không rót trà hoặc cà phê vào chậu trồng cây trong nhà
Cà phê hoặc trà sẽ thu hút ruồi đến và gây hại cho cây. Đường cũng tạo ra môi trường thuận lợi cho các côn trùng sinh sôi.
- Mặc dù nhiều người khẳng định rằng bón cà phê là tốt cho cây, nhưng thực ra việc này có thể giết chết những cây không chịu được nồng độ axit cao.
3. Tìm hiểu cây trồng
Tìm hiểu về sự phân loại cây
Có nhiều từ điển bách khoa online mà bạn có thể tìm được những thông tin chi tiết về cách chăm sóc loại cây của bạn, bao gồm các hướng dẫn về độ ẩm, ánh sáng và lượng nước tưới phù hợp. Vì có nhiều loài cây trồng trong nhà khác nhau, điều quan trọng là bạn cần biết môi trường nào là lý tưởng cho loài cây bạn đang trồng.
- Phần lớn cây trong nhà được gắn nhãn với tên thường gọi và tên khoa học. Nếu cây không được gắn tên, bạn hãy hỏi người bán cây. Tên khoa học của cây bao gồm hai phần: chi và loài. Ví dụ, Spathiphyllum wallisii là tên khoa học của cây lan ý. Có nhiều cây tên thường gọi cũng trùng với tên khoa học. Nếu bạn nhìn thấy dấu x, tên thứ ba hoặc tên trong ngoặc kép thì đó là tên giống cây, giống lai hoặc phân loài.
- Một số cây chỉ được gọi bằng cái tên chung chung như cây cọ các loại hoặc xương rồng sa mạc. Với lời khuyên của chuyên gia làm vườn và sách tham khảo, bạn có thể học cách xác định được nhiều chi (nếu không xác định được loài chính xác) khi quan sát cây.
- Nếu bạn có một cây trồng trong nhà mà không biết chắc cây thuộc loại nào, hãy tìm hình ảnh của cây trong các sách về loài hoa, từ điển bách khoa, sổ tay về cây trong nhà và tìm các hình ảnh khớp nhất với cây của bạn.
- Tìm tên chính xác của các loài và giống cây trồng để đảm bảo chọn đúng cây. Một chi có thể bao gồm đến hàng triệu loài và giống cây. Một số loài và giống cây dễ trồng trong nhà hơn số khác hoặc loài nguyên thủy của chúng. Ngoài ra còn nhiều cây có kích thước và tốc độ tăng trưởng khác nhau. Một số loài sanh sẽ phát triển rất cao lớn, và một số loài khác lại mọc như dây leo. Điều này cũng tương tự với nhóm Philodendron (trầu bà) và Anthurium (hồng môn).
Lưu ý rằng không phải tất cả các cây được bán với tên gọi cây trồng trong nhà có thể tồn tại lâu dài.
Nhiều cây bán trên thị trường được gọi là cây trồng trong nhà lại không thực sự phù hợp với môi trường trong nhà. Thực ra nhiều người vô tình mua phải các loài cây này và thường thì cây chết khi họ đem về chăm sóc khiến họ nản lòng và không bao giờ muốn mua cây trồng trong nhà nữa.
- Nhiều cây hoa trồng trong nhà là loại cây một năm (chỉ sống trong một năm rồi chết). Violet Ba Tư và ớt cảnh sẽ chết sau khi ra hoa và phải vứt đi. Cây dứa dại sẽ chết sau khi ra hoa nhưng sẽ ra những cây con, và bạn có thể tách ra khỏi cây mẹ đem trồng vào chậu khác hoặc để nguyên tại chỗ.
- Các cây khác như hoa hồng mini, cẩm tú cầu và cây Giáng Sinh là cây gỗ hoặc cây bụi lâu năm, thực sự cần được trồng ngoài trời để sống như các cây khác cùng loài. Tương tự là các cây tulip, loa kèn, thủy tiên hoa vàng và các cây thân hành khác nở vào mùa xuân.
- Nhiều cây khác là cây bụi, cây thân hành và cây lâu năm nhiệt đới sau một thời kỳ ra hoa rực rỡ sẽ chuyển sang thời kỳ kém hấp dẫn và cần phải được chăm sóc đặc biệt mới trở lại trạng thái trước đây. Cây trạng nguyên (bán vào dịp lễ Giáng Sinh), môn kiểng và rất nhiều cây thân hành mùa hè/nhiệt đới như cây đại quân tử, lay ơn và hoa rum là các ví dụ của loại này.
- Ngoài ra còn có các loại cây khác sẽ không còn đẹp sau một hoặc hai năm dù được chăm sóc cẩn thận cũng cần phải thay cây mới. Các ví dụ cho nhóm này bao gồm tía tô cảnh, cỏ gương, nhung hoa và thu hải đường vằn.
- Hầu hết các cây được bán trong giỏ hoặc chậu trồng chung nhiều loài cây cần được tách ra. Chúng được trồng thành cụm chỉ dựa vào hình dạng bên ngoài chứ không dựa vào nhu cầu của từng loài cây. Ngoại lệ ở đây là các cây sa mạc và các cây đặc biệt trồng trong bể thủy tinh.
Xác định xem cây của bạn là loại cây cho lá hay cây cho hoa
Cây cho lá khác với cây cho hoa và có nhu cầu về dinh dưỡng, nước và ánh sáng khác nhau.
- Phần lớn các loài cây trong nhà phổ biến là thành viên của một nhóm lớn gọi là thực vật hạt kín, hay thực vật có hoa. Tuy nhiên, không phải tất cả các cây hạt kín đều có hoa đẹp hoặc cho mùa hoa mà bạn mong muốn. Hơn nữa, nhiều loài cây không bao giờ sống đến tuổi ra quả khi được trồng trong nhà.
- Thực vật hạt kín cho hoa và/hoặc quả bao gồm các loài hoa nhài, loa kèn, đại quân tử, trạng nguyên, hồng môn và loa kèn đỏ. Hầu hết hoa lan cũng thuộc nhóm này.
- Thực vật hạt kín cho lá bao gồm cây phú quý, marantas, cây đuôi công, cây nhện, thường xuân và hai nhóm cây phổ biến và cọ và sanh.
- Một số loài cây có cả hoa và lá đều bắt mắt. Một chi rất lớn là Begonias (thu hải đường) là một ví dụ điển hình cho nhóm này. Các loài cây khác bao gồm xương rồng, cây mọng nước và nhiều cây được nhân giống để tạo ra các lá nhiều màu và các đốm màu đẹp mắt.
- Thực vật hạt trần là những cây không có hoa nhưng có vỏ đựng hạt gọi là quả nón. Các cây lá kim như thông và vân sam là các ví dụ của nhóm cây này. "Cây Giáng Sinh," còn gọi là cây thông Norfolk Island, và các cây có gai họ hàng gần của nó cũng thuộc nhóm này. Cây cọ sago hoàn toàn không phải là cây cọ mà là một thành viên trong nhóm tuế, cùng với cây "kim tiền." Những cây này mất vài năm mới ra quả nón, và chúng là cây cho lá.
- Dương xỉ không thuộc nhóm thực vật hạt kín hoặc thực vật hạt trần. Loài cây này cùng với một số loài khác tương tự như rêu, sinh ra các bào tử chứ không có hoa hoặc quả nón. Đây là những cây cho lá.
- Một số cây được quảng cáo không đúng với thực chất. Một số nơi bán cây gắn hoa vào cây xương rồng hoặc bất cứ cây nào để trông như cây đang nở hoa. Cây phát lộc (tên tiếng Anh gọi là cây tre may mắn) không phải là loài cỏ hoặc tre mà là thuộc loài Dracena (thiết mộc lan). Một số cửa hàng còn sơn cây hoặc nhuộm màu cho hoa hoặc lá cây để người mua nghĩ rằng đó là màu tự nhiên. Những bông hoa bị nhuộm màu thì không phải là vấn đề lớn, nhưng sơn trên cây sẽ ngăn chặn ánh sáng cần thiết cho quá trình tổng hợp chất dinh dưỡng của cây.
Chọn cây dễ chăm sóc
Một số cây nhiệt đới đòi hỏi môi trường đặc thù để có thể phát triển tươi tốt, trong khi một số cây khác như phong lữ, cọ sago, trầu bà và cây tỏi rừng có sức chịu đựng cao và dễ chăm sóc. Hầu hết các cây xương rồng và cây mọng nước cũng thường có hình dạng lạ mắt và nhiều cây cho lá cũng dễ trồng.
- Các loại cây khác không cần nhiều ánh sáng bao gồm lưỡi hổ, thiết mộc lan và cây nhện.
- Cây phú quý (Aglaonema), thường được trồng ở những khu vực công cộng, cũng là cây dễ sống trong ánh sáng yếu, chỉ không ưa môi trường lạnh và ẩm. Cây này sẽ dần dần rụng các lá mọc dưới thấp nhưng có thể dễ dàng trồng trong nước.
